Niemand praat over hét gevaar van thuiswerken - Erik Scherder
Lees hier het artikel van Erik Scherder, raadslid bij de Nederlandse Sportraad (NLsportraad), in de opinie rubriek de Kwestie in de Telegraaf van woensdag 14 oktober 2020.
We willen allemaal terug naar het ’oude normaal’ waarin we weer dichter bij elkaar kunnen zijn. Maar eigenlijk was het ’oude normaal’ abnormaal omdat we met z’n allen de afgelopen jaren steeds meer zijn gaan zitten. We hebben een inactieve leefstijl en overlijden aan ziekten die aan zitten gerelateerd zijn, zoals diabetes type 2, harten vaatziekten en obesitas.
Ieder jaar overlijden wereldwijd 5,3 miljoen mensen aan deze ziekten. Niemand heeft het erover. Ik wil u laten zien hoe de kans om terug te keren naar een leven zonder anderhalve meter afstand vergroot wordt door onze leefstijl te veranderen van inactief naar actief.
Nieuw normaal
We moeten ’oud normaal’ omzetten in ’nieuw normaal’ waarin bewegen een normaal onderdeel van de dag wordt. Een inactieve leefstijl verzwakt ons afweersysteem. Een (extra) verzwakt afweersysteem is kenmerkend voor de eerder genoemde ziekten gerelateerd aan zitten. Bij deze aandoeningen is namelijk sprake van een ontstekingsproces waar het afweersysteem voortdurend tegen moet vechten. Heel verontrustend zijn studies die aantonen dat door de coronacrisis we nóg inactiever worden. We moeten zoveel mogelijk thuis werken en sociaal contact vermijden.
Coronakilo’s
Natuurlijk is dat noodzakelijk. Maar daardoor zijn we van vijf uur naar acht uur zitten per dag gegaan! Hierdoor neemt het risico op méér coronakilo’s, hart- en vaatziekten en diabetes type 2 juist toe. De verdere afname in lichamelijke activiteit vermindert ook de mentale gezondheid en dat leidt weer tot depressie, angst, frustratie en boosheid. De invloed van Covid-19 wordt bepaald door de sterkte van ons afweersysteem. Om weer dicht bij elkaar te kunnen komen, in grote groepen, is het dus essentieel ons afweersysteem te gaan versterken. Dat kan door te gaan bewegen. Hoe werkt dat dan? Het afweersysteem is ingewikkeld. Ik geef u een versimpeld voorbeeld van hoe het virus bijvoorbeeld tot een longontsteking kan leiden: SARS-CoV-2 kan zich binden aan bepaalde eiwitten van het afweersysteem (Toll-like receptoren). Deze binding kan tot ontstekingsreacties leiden. De Toll-like receptoren bevinden zich onder andere in de longen, met alle gevolgen van dien. Maar, bewegen kan de Toll-like receptoren minder gevoelig maken voor het virus. Nog een ander positief effect van bewegen (er zijn er veel meer). Het afweersysteem bestaat onder andere uit cellen die binnenkomende virussen vernietigen, zoals de Natural Killers (NK cellen). De activiteit van deze cellen neemt toe bij matig intensief bewegen.
Zitten onderbreken
Dus wat staat ons nu te doen? We moeten het zitten onderbreken en veel méér gaan bewegen. Nu natuurlijk met inachtneming van anderhalve meter afstand of, als u achter hardlopers aanloopt, wellicht vijf tot tien meter. Hoe vaak het zitten onderbreken? Zo vaak u kunt. Daarbij zou iedereen iedere dag minimaal 30 minuten aan één stuk, matig intensief, moeten bewegen. Kinderen minimaal één uur per dag. Blijf wel altijd binnen uw grenzen. Kun je met méér bewegen het coronavirus bestrijden? Dat weten we niet. We weten wél dat door meer te bewegen ons afweersysteem sterker wordt en dat daarmee de kans om weer dicht bij elkaar te zijn, groter wordt.
Prof. dr. Erik Scherder is hoogleraar klinische neuropsychologie en lid van de Nederlandse Sportraad.