Sport en bewegen ontzorgt de jeugdzorg
Columns
Het is voortdurend in het nieuws: de jeugdzorg in Nederland staat onder grote druk. Een op de zeven kinderen wordt inmiddels verwezen naar jeugdzorg. De Jeugdautoriteit meldde afgelopen najaar dat achttien jeugdzorgaanbieders grote financiële zorgen hebben. Dat is 30 procent van de hele sector. Ook hebben veel aanbieders te maken met een hoog ziekteverzuim.
Ongeveer de helft van de Nederlandse jongeren is niet tevreden over hun mentale gezondheid (bron: Gezondheidsmonitor jongvolwassenen 2024, GGD GHOR). Jongeren die kampen met mentale problemen zoals depressie en angst, functioneren vaak sociaal en maatschappelijk (werk, studie) minder goed. Maar ze zijn terughoudend om hulp te vragen, mede door de lange wachtlijsten (Jeugdzorg Nederland, eind 2024) waardoor hun stress nog verder toeneemt. Tot het echt niet meer gaat. Om de zorg te ontlasten is het essentieel om zo vroeg mogelijk laagdrempelige, niet-stigmatiserende interventies aan te bieden die jongeren fijn vinden om te doen (Pascoe et al., 2019). Zo zouden mentale problemen in de kiem gesmoord kunnen worden of, veel liever nog, vermeden kunnen worden.
Bewegen of sporten is zo’n laagdrempelige interventie die kan helpen om de overkokende jeugdzorg te ontzorgen. Er is overtuigend bewijs dat bewegen en sporten een gunstig effect hebben op de mentale gezondheid en stemming van jongeren. Sterker nog, meer bewegen en sporten leidt tot minder symptomen van depressie en angst. Zelfs bewegen met lage intensiteit kan depressieve symptomen doen afnemen (Doré et al., 2016). Denk hierbij aan het ‘zitten onderbreken’, regelmatig opstaan dus. Mensen die dat regelmatig doen, hebben minder last van depressie en angststoornissen (Hallgren et al., 2020).
Meer bewegen of sporten laat positieve resultaten zien op een versterking van het fysieke zelfbeeld, wat weer bijdraagt aan een toename van het zelfrespect. Zelfrespect is ongelooflijk belangrijk als je jong bent en je kwetsbaar voelt. En wat te denken van het versterken van je veerkracht door bewegen en sporten. Veerkracht is een ongelooflijk rijk bezit omdat je immers niet weet wat er in je leven nog op je pad komt. Hoe meer veerkracht, hoe meer je in staat bent om toekomstige mentale problemen op te vangen, door bijvoorbeeld negatieve gedachtes te onderdrukken en je aandacht te richten op nieuwe positieve dingen. Zo kan meer veerkracht leiden tot het beter kunnen reguleren van je emoties en tot meer flexibiliteit in denken (Lubans et al., 2016). Veerkracht stelt een jongere in staat om emotionele stabiliteit op te bouwen in een fase van het leven die al onzeker genoeg is, zoals we weten.
Al in 2020 stelde de Nederlandse Sportraad vast dat bewegen en sport kan en moet helpen bij verschillende maatschappelijke opgaven. De raad adviseerde om iedereen toegang te bieden tot sport en bewegen en om dat vast te leggen in een Sportwet. Op die manier krijgt de overheid een zorgplicht, ook voor deze groep jongeren die nu nog kwetsbaar is. Staatssecretaris Karremans, die jeugdzorg in zijn portefeuille heeft, neemt dit advies nu ter harte. Ik hoop dat hij vaart maakt met concrete acties zodat iedereen toegang krijgt tot sport en bewegen. Dan draagt de staatssecretaris niet alleen bij aan de afname van de druk op de jeugdzorg, maar beschermt hij jongeren ook tegen (de verergering van) mentale problemen.
Prof. Dr. Erik Scherder, Nederlandse Sportraad
Literatuur
- RM Arida, L Teixeira-Machado (2021). The contribution of physical exercise to brain resilience. Frontiers in Behavioral Neuroscience. Frontiers in Behavioral Neuroscience
- I Doré, JL O'Loughlin, G Beauchamp, M Martineau (2016). Volume and social context of physical activity in association with mental health, anxiety and depression among youth. Preventive Medicine 91:344-350.
- M Hallgren, TTD Nguyen, N Owen (2020). Associations of interruptions to leisure-time sedentary behaviour with symptoms of depression and anxiety. Translational Psychiatry 10:128.
- D Lubans, J Richards, C Hillman, G Faulkner (2016). Physical activity for cognitive and mental health in youth: a systematic review of mechanisms. Pediatrics 138; e20161642.
- M Pascoe, AP Bailey, M Craike (2020). Physical activity and exercise in youth mental health promotion: a scoping review. BMJ Open Sport & Exercise Medicine 6:e000677
- AS Troy, IB Mauss (2011). Resilience in the face of stress: Emotion regulation as a protective factor. Resilience and mental health: Challenges. In: Resilience and Mental Health Challenges Across the Lifespan. Ed. Stephen M. Southwick et al. Published by Cambridge University Press. Copyright @ Cambridge University Press
Meer weblogberichten
Reactie toevoegen
U kunt hier een reactie plaatsen. Ongepaste reacties worden niet geplaatst. Uw reactie mag maximaal 2000 karakters tellen.
Reacties
Er zijn nu geen reacties gepubliceerd.