Brancherapport sport: sportbranche in Nederland groeit en verandert
In de afgelopen tien jaar is de sportbranche in Nederland gegroeid en diverser geworden. Het aantal sportaanbieders is toegenomen en sporters kunnen kiezen uit een breder aanbod. Het sportaanbod bij sportverenigingen is ongeveer stabiel; het commerciële sportaanbod en de ongeorganiseerde sport (wandelen, fietsen) groeien. Sommige trends brengen een uitdaging mee voor de toekomst: zo neemt de sportdeelname onder jongeren af en blijven kwetsbare groepen achter in hun sportdeelname. Daarentegen groeit de groep wekelijkse sporters onder 65-plussers sterk. De behoeften van Nederlandse sporters lijken te veranderen door de toegenomen welvaart en het gebrek aan tijd. Sporters willen meer ongebonden kunnen sporten. Dit staat in het Brancherapport Sport dat door de Nederlandse Sportraad is gepubliceerd.
Er is sprake van een gestage verschuiving in het gebruik van het sportaanbod in Nederland. Sporters maken gebruik van een gevarieerd sportaanbod bij onder andere sportverenigingen (23%), commerciële sportaanbieders (18%) en in de openbare ruimte (47%). Iets meer dan de helft van de Nederlanders maakt wekelijks gebruik van het sportaanbod; 24% van de Nederlanders sport nooit.
Het aantal sporters dat gebruik maakt van commercieel sportaanbod groeit, net als het aantal sporters dat ongebonden sport in de openbare ruimte. Het aantal mensen dat lid is van een sportvereniging is stabiel tot licht dalend. In de commercieel aangeboden sporten is groei te zien bij bootcamp, yoga en kickboksen. De grootste sport in Nederland, fitness, lijkt qua deelnemers te stabiliseren. De niet-commerciële topsportprogramma’s leveren een goed rendement: het aantal medailles en top-8-prestaties op hoofdtoernooien is in de loop van de jaren toegenomen.
Organisatie
De sportbranche, met een veelheid aan sportaanbieders, is niet eenvormig georganiseerd. Van lang niet alle sportaanbieders en sporters zijn de belangen vertegenwoordigd. De verenigingssport en ondersteunde topsport is via sportbonden en NOC*NSF van oudsher sterk georganiseerd. In de commerciële sport bestaat een aantal sportspecifieke brancheverenigingen. Sporten in de openbare ruimte is in het geheel niet landelijk georganiseerd.
Financiering
In Nederland is er in 2018 ruim 5,7 miljard euro besteed aan sportaanbod en ondersteunde topsport. Dit geld wordt vooral door de sporters zelf (2,8 miljard euro) en gemeenten (2,5 miljard euro) bijgedragen. De Nederlandse overheden hebben in 2018 hun geld vooral uitgegeven aan sportaccommodaties en aan de openbare ruimte. Commerciële sportaanbieders zijn voor 80% afhankelijk van de uitgaven door sportconsumenten; sportverenigingen voor ongeveer de helft. Aan het verenigingsaanbod leveren vrijwilligers een grote bijdrage met hun kosteloze inzet en gemeenten met de (in)directe financiering van sportaccommodaties. De topsportprogramma’s worden grotendeels door het ministerie van VWS en de Nederlandse Loterij gefinancierd via NOC*NSF.
Vervolgtraject
Het Brancherapport Sport is in opdracht van de Nederlandse Sportraad opgesteld door KPMG, gevalideerd door vele experts en stakeholders en tot stand gekomen met medewerking van onder andere CBS, RIVM, SCP, het Mulier Instituut en NOC*NSF.
Het is de eerste keer dat er een Brancherapport Sport is uitgebracht. De totale sportbranche is hierin zo feitelijk mogelijk in beeld gebracht, als op een foto. Deze foto dient als basis voor het advies over de organisatie en financiering van de sport dat de NLsportraad in het voorjaar van 2020 publiceert. Minister Bruins van Medische Zorg en Sport heeft mede namens NOC*NSF en de Vereniging Sport en Gemeenten aan de NLsportraad gevraagd om in dit advies een aantal scenario’s te schetsen voor een duurzame, toekomstbestendige organisatie en financiering van de sport.
Het rapport en de begeleidende brief zijn hier te lezen.
