Blik op de branche en de toekomst van sport
Verslag van de bijeenkomst ‘Uitdagingen voor de sportsector’
Op 5 september 2019 heeft de Nederlandse Sportraad (NLsportraad) een bijeenkomst georganiseerd met de titel ‘Uitdagingen voor de sportsector – welke aanbeveling neemt u mee voor ons advies?’. Mede namens de partners van het sportakkoord heeft minister Bruins de NLsportraad gevraagd om te adviseren over een duurzame organisatie en financiering van de sport. De NLsportraad heeft de adviesaanvraag opgeknipt in twee delen: (1) onderzoek doen naar de huidige organisatie en financiering van de sport, leidend tot een ‘brancherapport sport’ en (2) adviseren over scenario’s voor een toekomstbestendige sportbranche.
Brancherapport sport
Na het welkomstwoord van Michael van Praag, voorzitter van de NLsportraad, geeft Bernard Wientjes een korte introductie bij de adviesaanvraag en het adviestraject. Bernard is voorzitter van de Commissie organisatie en financiering van de sport en zal binnenkort aantreden als raadslid. Vervolgens geeft Marc Roels, partner van KPMG, een sneak preview van de resultaten van het brancherapport sport. De NLsportraad heeft KPMG ingehuurd om een ‘foto’ van de – totale - sportbranche te maken. Het rapport baseert zich op data verkregen van onder andere CBS, RIVM, NOC*NSF, SCP en Nielsen en op interviews met vertegenwoordigers van binnen en buiten de sportbranche. Marc Roels laat zien hoe de sportbranche is georganiseerd en gefinancierd en welke ‘prestaties’ de sportbranche levert in termen van sportdeelname, sportbeleving en medailles. Ook zoomt hij in op een aantal kansen en bedreigingen voor de sportbranche.
Blik op de sportbranche
Bernard Wientjes interviewt twee vertegenwoordigers van andere branches: Doekle Terpstra, voorzitter van Techniek Nederland en Kees van Wijk, voorzitter van Gastvrij Nederland. Beiden reflecteren op het brancherapport sport en geven tips mee vanuit hun eigen ervaring. Zowel Doekle Terpstra als Kees van Wijk benadrukken dat overstijgende belangen van bedrijven en organisaties in de sport moeten bepalen of er grond is om zich als branche te organiseren. Dit kan een gezamenlijke agenda zijn, uitwisseling van kennis of belangenbehartiging in Den Haag. Gastvrij Nederland functioneert bijvoorbeeld als platform voor meerdere brancheorganisaties, die ervaren dat ze samen sterker staan. Ook in Techniek Nederland zijn meerdere disciplines vertegenwoordigd, maar juist de kruisbestuiving tussen de disciplines maakt de branche sterker.
Workshops
Stresstest topsport
In de workshop ‘Stresstest topsport’ discussiëren deelnemers over de gevolgen in het geval de loterij- en overheidsgelden voor de topsport zouden verdwijnen. Onder de deelnemers is consensus dat dit op de korte termijn nog op valt te vangen, maar dat de gevolgen voor de langere termijn desastreus zijn. Het innoverend vermogen en de flexibiliteit van de sportbond en het commerciële gehalte van de sport bepaalt dan in hoeverre een topsportprogramma kan blijven voortbestaan. Een topsportbeurs voor topsporters kan een oplossing zijn. Daarnaast wordt de aanbeveling gedaan om sportbonden meer te laten samenwerken en eventueel ook Europese samenwerking te zoeken, bijvoorbeeld voor faciliteiten. Het wegvallen van middelen heeft mogelijk een toenemende efficiëntie tot gevolg.
Stresstest breedtesport
In de workshop ‘Stresstest breedtesport’ discussiëren deelnemers over de gevolgen van het verdwijnen overheids- en loterijgelden voor de breedtesport. De deelnemers menen dat het verschil in de sportdeelname tussen arm en rijk nog groter zal worden. Ook is de verwachting dat sportbonden zich nog louter zullen richten op het organiseren van de sportcompetitie (core business) en zich niet meer met andere taken bezig houden. De sportsector zou wel kunnen kijken of middelen van onderwijs, zorg of het sociaal domein kunnen worden ingezet om bijvoorbeeld sport voor kwetsbare groepen mogelijk te maken.
Innovatie in de sport
In de workshop ‘Innovatie in de sport’ beantwoorden deelnemers de vraag welke belemmeringen innovatie in de sport tegenhouden, en hoe het innoverend vermogen van de sport kan worden vergroot. De deelnemers menen dat de traditionele sportvereniging per definitie niet geschikt is om te innoveren: door de inflexibiliteit in de organisatie en het aanbod, door gebrek aan ondernemerschap, doordat vrijwilligers overdag niet beschikbaar zijn en doordat er onvoldoende opgeleid technisch kader is. De deelnemers noemen diverse oplossingen voor dit probleem: samenwerking tussen sportverenigingen en commerciële sportaanbieders, delen van accommodaties, introductie van nieuwe verdienmodellen, stimuleren van voorlopers en overheidsbeleid en zelfs regelgeving om de sportdeelname van kwetsbare groepen zeker te stellen.
Sportbranche: markt en/of overheid?
In de workshop ‘Sportbranche: markt en/of overheid?’ bespreken deelnemers of sport nu vooral ‘markt’ of ‘overheid’ is, en welke regels in welke gevallen van toepassing zijn. De deelnemers werken vier scenario’s uit waarin de overheid een meer of minder actieve rol heeft. Vanzelfsprekend kent elk van de vier scenario’s zijn voor- en nadelen. Een opvallende conclusie van de deelnemers is dat ook als de overheid zich volledig terugtrekt op sportgebied, de sportdeelname zal voortbestaan. Mogelijk zal dit tot meer innovatie leiden. Daarnaast constateren deelnemers dat het goed gaat met de sportbranche en dat het huidige - gemengde - model op dit moment volstaat.
Lessen uit andere branches
In de workshop ‘Lessen uit andere branches’ voeren de deelnemers debat over de lessen die de sportbranche kan leren uit andere branches. De aanwezigen geven aan dat een sterke, meer gezamenlijke vertegenwoordiging als sportbranche wenselijk is. Niet de vorm, maar de inhoud moet daarbij voorop staan. Een klassieke branchevereniging is voor de sport misschien niet het meest passend, maar er bestaat wel behoefte om de belangenvertegenwoordiging (deels) anders te organiseren.
Q&A’s bij het brancherapport sport
In de workshop ‘Q&A’s bij het brancherapport sport’ hebben deelnemers de gelegenheid om vragen te stellen en nadere toelichting te krijgen bij het Brancherapport sport dat KPMG ontwikkelt in opdracht van de NLsportraad. De deelnemers stellen vragen over financiering, vrijwilligers en trends in de sportbranche. Ook is er discussie met deelnemers en de onderzoekers wat hun het meest is opgevallen in het brancherapport.
Blik op de toekomst
Na de workshops sluit Koen Schobbers de bijeenkomst plenair af. Koen Schobbers is voormalig eSporter en neemt de aanwezigen mee in de wereld van eSports en de welhaast futuristische ontwikkelingen. Zijn kernboodschap is dat eSports bestaat, groter zal worden en nieuwe generaties weet te bereiken en te binden. De sportbranche kan het fenomeen negeren of omarmen. Het laatste vraagt een andere mindset en een open blik. Koen Schobbers schetst diverse mogelijkheden om sport en eSports meer van elkaar te laten profiteren. Hij noemt het noodzaak om jongeren en topsporters in de eSports beter te begeleiden. Na de presentatie van Koen Schobber sluit Bernard Wientjes met dank aan alle deelnemers de bijeenkomst af.
